Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün 2024 Haziran Ayı Alansal Yağış Raporu datalarına nazaran, Akdeniz Bölgesi haziranda 6,4 milimetre yağış aldı. Normali 21,2 milimetre olan, 2023 yılı haziran ayı yağışı 48,3 milimetre olarak kayda geçen bölgede, yağışlar normaline nazaran yüzde 70, 2023 yılı hazirana nazaran de yüzde 87 azaldı. Bölgede ilkbahar yağışları da mevsim normaline nazaran yüzde 11, geçen yılın birebir devir yağışlarına nazaran yüzde 40 azalma gerçekleşti.
Burdur’un Yeşilova ilçesinde dikilen, geçen yıl ilkbahar ve haziran devrinde bol yağış almasından ötürü uzunluğu 1 buçuk metre uzunluğa ulaşan ve silaj makineleriyle hasat edilen Anadolu ada çayı, bu yıl kâfi yağış alamadığından gelişemedi.
Geçen yıl çok büyümeden ötürü hasat periyodu yaklaşık bir ay erkene çekilen ada çayında bu dönem randıman düşük. Bu yılki hasat periyodunda uzunlukları yaklaşık 30 santimetre olan ada çayları lakin yere yakın tamburlu traktörle biçiliyor. Tambur toprağa temas ettiğinden çiftçiler, tarlada sıcağın yanı sıra tozla da çaba etmek zorunda kalıyor.
Güneşte kurutulup elenen ada çayının kurusu ve yağı, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere ABD, Kanada, Uzak Doğu ve birtakım Asya ile Afrika ülkelerine ihraç ediliyor. Anadolu ada çayı, bilhassa Avrupa ve Amerika pazarından daha çok talep görüyor.
Kentte 3 bin 200 dekarda tıbbi aromatik bitki, bin dekarda ada çayı üretimi yapan ve bölgede 19 yıldır susuz tarım ile tıbbi aromatik bitki üretimini yaygınlaştırmaya çalışan Öztürk Sarıca, AA muhabirine, geçen yıl çok bahar yağışlarından ötürü ada çayının uzunluğunun 1 buçuk metreyi aştığını anımsattı.
Bu yıl ise ada çayının kurak geçen ilkbahar nedeniyle gereğince büyümediğine değinen Sarıca, “Verim bu yıl epeyce düşük.” dedi.
Sarıca, iklim değişikliğinin tesirlerini tıbbi aromatik bitkilerde de gözlemlediklerini vurgulayarak, “Zamansız sıcaklık, soğukluk ve yağış maalesef ada çayı ve öteki tıbbi aromatik bitkilerin randımanını son derece etkilemiş durumda. Şu anda açıkçası ada çayı gereğince büyümediğinden hasat yapmakta zorluk çekiyoruz. Geçen yıl aldığımız rekoltenin yüzde 40’ını lakin alabileceğiz.” tabirlerini kullandı.
“TARIMSAL ESERLERDE DAHA ÖNEMLİ SORUNLAR YAŞANABİLİR”
Türkiye’nin pek çok yerinde kuraklığın tesirli olduğuna işaret eden Sarıca, global ısınmanın tesirlerinin tarımda çok fazla hissedildiğini aktardı.
Sarıca, tıbbi aromatik bitkilerin başka ziraî eserlere nazaran sıcak ve soğuğa karşı daha sağlam olduğunu belirterek, “Aslında tıbbi aromatik bitkiler bize şu bildirisi veriyor: ‘Ben bu kadar güçlü olduğum halde hava koşullarından bu kadar çok etkileniyorsam gelecek yıllarda çok dikkatli olun.’ Önümüzdeki yıllarda ziraî eserlerde daha önemli sorunlar yaşanabilir. Yaklaşık 19 yıldır tıbbi aromatik bitki kesimindeyiz, bu yılki kadar, bitkilerin iklimden etkilendiğine daha evvel şahit olmadım.” diye konuştu.
“KURUSUNUN KİLOGRAMI 40-50 LİRA CİVARINDA”
Geçen yıl ada çayında 200 ton civarında kuru rekolte aldıklarını lisana getiren Sarıca, şöyle konuştu:
“Bu yıl 70-80 ton civarında kuru ada çayı hasadımız olacak. Buna bağlı olarak tıbbi aromatik bitkilerde fiyatlar yükselmiş durumda. Ada çayı yağının litre fiyatı bin liranın üzerinde. Kurusunun kilogramı ise 40-50 lira civarında seyrediyor. Bu fiyatlar daha da artacak üzere görünüyor zira hasat ölçüleri geçen yılın yarısından az. Tahminen gelecek yıl bir bakarsınız yağış fazla olur, çok eser alırsınız fiyatlar düşebilir lakin bu sefer de diktiğiniz bitkilerin ortalama ömür dirençleri düşüyor. Tahminen 15, 20, 30 yıl yaşayacak bitkiler, 8-10 yılda ömrünü tamamlıyor.”
Sarıca, iklim değişikliğine karşı gerekli önlemler alınamazsa ziraî eserlerin sürdürülebilirliği açısından dünyada büyük sorunların kapıda olduğunu, su tasarrufuna yönelik geç kalınmadan susuz tarım ve damlama sulama sistemlerine geçilmesi gerektiğini kaydetti.