Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu’nun anayasanın 4. hususunu gaye almasının akabinde başlayan tartışmaya yönelik toplumsal medyadan değerlendirmede bulundu.
Yapıcıoğlu’nun reaksiyon çeken kelamlarının akabinde “Yeni anayasa tartışması bakımından iki mevzuya açıklık getirmek gerekir” diyen Uçum, şu görüşleri kaydetti:
İLK ÜÇ UNSUR VE DEĞİŞTİRİLMEZLİK İLKESİ
– Öncelikle belirtelim ki birinci üç hususun ve birinci üç unsura ait “değiştirilmezlik ilkesi”nin korunması gerekir. Aktüel gündeme bakılırsa aslında birinci üç husustaki asıllar tartışma konusu değil. Türkiye toplumunun birinci üç unsur konusunda genel mutabakatı olduğu görülüyor. Aktüel açısından sorun gelecek jenerasyonlar bakımından birinci üç unsura ait değiştirilmezlik prensibinin manasıdır.
– Bu istikametiyle değiştirilmezlik unsuru yaklaşımı gelecek jenerasyonlara ülkesel birikimin korunmasıyla ilgili güçlü bir siyasi ve türel perspektif sunmak manasına gelir. Ayrıyeten değiştirilmezlik unsuru kurucu jenerasyonun gelecek jenerasyonlara nasihatıdır, söylendiğinin bilakis sonraki jenerasyonun iradesine ipotek koymak değildir, bu maddeten mümkün de olmaz.
– Zira nihayetinde her nesil kendi kuruculuğunu yapma hakkına sahiptir. Fakat her yeni kuruculuk evvelki kuşağın birikimine dayanmak zorundadır. Aksi takdirde devletin, ulusun ve ülkenin devamlılığını sağlamak riske girer. Hatta devamlılık sağlanamaz.
– Başka deyişle hiç bir yeni kuruculuk geçmişi sıfırlayarak yapılamaz. Objektif olarak da öznel olarak da bu imkansızdır. Bu nedenle değiştirilmezlik unsuru ülkesel birliğin ve devamlılığın temeli demektir. Bu temele sahip çıkmak da gelecek kuşağın ödevidir. Bu ödevi hatırlatacak değiştirilmezlik prensibini vurgulamak da mevcut kuşağın vazifesidir.
VATANDAŞLIK
– Vatandaşlık toplumun özelliklerine ve çeşitliliğine nazaran değil; milletin niteliklerine ve birliğine nazaran belirlenir; vatandaşlık toplumun üyesi olmaktan doğmaz, milletin mensubu olmaktan kaynaklanır.
– Türk vatandaşlığının içeriğini Cumhuriyet vatandaşlığı oluşturur. Yani Türk vatandaşlığı kurtuluş ve kuruluş sürecinin ortaya çıkardığı olgusal bir vatandaşlıktır. Katiyetle bir etnisiteye dayanmaz ve asla ırki bir vatandaşlık değildir.
– Atatürk “Türkiye Cumhuriyetini kuran Türkiye halkına Türk Milleti denir” tarifini yapmıştır. Bu tariften yola çıkarak belirlemek gerekirse Türk vatandaşlığı Cumhuriyetin kurucusu olan Türk Milletinin mensubu olmaktır.
– Bu nedenle Türk vatandaşlığı Anayasa ile verilen bir vatandaşlık yani anayasal vatandaşlık değil Anayasa ile tespit ve teşhis edilen ve anayasa ile hukuku oluşturulan vatandaşlıktır.
– Yeni anayasa Türk vatandaşlığı kavramını elbette koruyacaktır. Zira Türk vatandaşlığı kavramı anayasa hukukuyla üzerinde oynanacak yani yalnızca hukukun konusu olan bir kavram değildir. Türk vatandaşlığı ismiyle de içeriğiyle de tartışılamaz.