11 Temmuz’da Vilnius’ta başlayacak olan NATO Tepesi için geri sayım sürüyor.
2023’ün en değerli toplantısı olarak lanse edilen doruğun mevzu başlıkları bir oldukça kalabalık. Tepe, ittifak için hayati değere sahip birçok stratejik süreçte kilometre taşlarını belirleyecek.
Bunlar ortasında, geçen yıl Madrid’de kabul edilen Stratejik Konsept üzerindeki ilerlemenin kıymetlendirilmesi, Finlandiya’nın başarılı iştirakinin tanınması, Ukrayna’nın başvurusu konusunda ileriye dönük sürecin tartışılması ve İsveç’in üyeliğine giden yolunun kıymetlendirilmesi yer alıyor.
Konu İsveç’in üyeliği olunca tüm gözler Türkiye’den gelecek açıklamada. Çünkü Türkiye terör örgütlerine karşı gereğince gayret etmeyen İsveç’e üyelik için onay vermeyen iki ülkeden biri.
Bir başka ülke olan Macaristan’ın ise bu mevzuda Türkiye ile birlikte hareket edeceğini resmen açıklaması Türkiye’yi bu hususta kilit bir pozisyona yükseltiyor.
Türkiye’nin İsveç ile ilgili atacağı adım merakla beklenirken ABD merkezli niyet kuruluşu Atlantik Kurulu’ndaki oldukça dikkat alımlı bir tahlil geldi.
ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışını onaylanmamasını mercek altına alan Atlantik Kurulu şu değerlendirmede bulundu;
‘Washington, Ankara’nın kararını etkilemek için Türkiye’nin önerdiği F-16 savaş uçakları ve yükseltme kitlerinin satın alınmasına yönelik muhtemel onayı askıya aldı.’
Başka bir deyişle Atlantik Kurulu’na nazaran, Washington F-16’ları Türkiye’nin istediği kararı alması için adeta bir silah olarak kullanıyor.
Rusya komşusu Finlandiya ve öteki kuzey ülkesi İsveç’in NATO’ya üye olmaması konusunda uzun müddettir ikazlarda bulunuyor. Lakin Putin’in buyruğu ile Ukrayna’da başlayan savaş sonrası Moskova’nın planı tabiri caizse karşıt tepmiş durumda. Çünkü Ukrayna işgali sonrası iki ülke de NATO’ya üyelik müracaatında bulundu. İsveç’in bilakis Türkiye’nin taleplerini karşılayan Finlandiya ittifaka üye oldu…
‘TÜRKİYE SIRADAN BİR F-16 ALICISI DEĞİL’
Türkiye’nin uzun yıllar F-15 programının bir modülü olduğunun ve programdan çıkarılmasına karşın yaptığı ödemenin hala geri verilmediğinin altını çizen Atlantik Kurulu, ‘Türkiye sıradan bir F-16 alıcısı değil’ diyerek Türkiye’nin ABD için kıymetine dikkat çekti.
‘Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) aracılığıyla değerli bir F-16 üreticisi olmuştur’ denilen yazıda Türkiye’nin bu sayede yaklaşık 300 uçak ürettiğine vurgu yaptı.
Yazıda Türkiye’nin başka ülkelere yapılan satışta oynadığı role de değinildi.
TUSAŞ’ın 1993-1995 yılları ortasında Mısır Hava Kuvvetleri için 46 adet F-16 ürettiği, Ürdün Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin F-16 filosunun modernizasyonuna yardımcı olduğu hatırlatıldı ve şu değerlendirmede bulunuldu;
‘Kısacası, Türkiye onlarca yıldır F-16 programında kritik bir ortak olmuştur ve daha fazla satış Ankara, Washington ve NATO’nun ortak çıkarına olmaya devam etmektedir.’
1961 yılında kurulan Atlantik Kurulu (Atlantic Council) isimli fikir kuruluşunun merkezi ABD’nin başşehri Washington D.C.’de bulunuyor.
Atlantik Kurulu tahlilinde Türkiye’nin bölgesel kıymetine de vurgu yaptı.
‘NATO’nun Karadeniz’deki çıkarlarını garanti altına almak güçlü bir Türkiye’ye bağlıdır’ denilen yazıda şu sözlere yer verildi;
‘Romanya ve Bulgaristan’ın yanı sıra Türkiye, Karadeniz bölgesindeki üç NATO üyesi ülkenin en büyüğü ve Montrö Kontratı uyarınca bölgeye erişimi denetim ediyor. İttifak’ın en büyük ikinci ordusu ve eşsiz coğrafik pozisyonu ile Türkiye, Rusya-Ukrayna savaşında hem diplomatik hem de askeri açıdan çok kıymetli bir oyuncu olmuştur.’
Türkiye’nin NATO’nun Akdeniz ve Karadeniz bölgelerindeki deniz operasyonlarına dayanak sağladığının vurulandığı yazıda şu tabirlere yer verildi;
‘Ankara en son Romanya’ya Bayraktar insansız hava aracı satmayı kabul etti. Yeniden de Türkiye’nin Rusya’yı caydırabilme yeteneği kısmen F-16 filosunun sıhhatine bağlı. Dünyanın üçüncü büyük filosuna sahipler lakin filo yaşlanıyor.’
Pınar Dost ve Rich Outzen tarafından kaleme alınan yazıda İsveç’in üyeliğinin Vilnius Doruğu’ndan evvel onaylanmasının güç olduğu belirtildi.
Bunun nedeni olarak ise İsveç’in yeni terörle gayret maddelerinin erken uygulanma etabında olması gösterildi.
YASA İLE NELER DEĞİŞTİ?
1 Haziran’da yürürlüğe giren yasa ile terör örgütünün faaliyetlerini teşvik eden, güçlendiren yahut destekleyenlere en fazla 4 yıl mahpus cezası verilmenin önü açıldı.
Ayrıca ağırlaştırıcı nedenler olması halinde en az 2, en fazla 8 yıl mahpus cezası verilebilecek.
Yasa ile terör örgütünün faaliyetlerini teşvik eden, güçlendiren yahut destekleyenlere en fazla 4 yıl mahpus cezası verilmenin önü açıldı.